Database lesmaterialen, ouder- en teamgesprekken
De database FILOSOFEREN OP SCHOOL biedt uiteenlopende materialen om aan de slag te gaan met gesprekken in de klas of om teamgesprekken en oudergesprekken voor te bereiden. De database is opgezet in categorieën en wordt regelmatig aangevuld met nieuwe materialen en actuele thema’s, bijvoorbeeld om te filosoferen in de Kinderboekenweek, tijdens de Nationale Voorleesdagen of in verkiezingstijd.
In april 2019 won de database de Berrie Heesen-Publieksprijs en kreeg een eervolle vermelding van de vakjury: “een database vol Nederlands materiaal is precies wat Nederland en Vlaanderen nodig hebben. De database is levend, hij blijft groeien”.
Toegang tot de database, met inmiddels ruim 400 items, is aan te vragen via de webwinkel.
Themakalender Maart: Lentekriebels
Als levende leerlijn biedt FILOSOFEREN OP SCHOOL een maandelijkse themakalender met links naar materialen in de database. In maart filosoferen we aansluitend bij De week van de Lentekriebels over het lijf en de liefde.
Je kunt de kalender hier downloaden:
FOS Maart 2023 – Lentekriebels
Er is voor elke bouw onderstaand één les gratis beschikbaar.
Lesmateriaal: Burgerschap en democratie
Wie regelmatig filosofeert, oefent daarmee democratische vaardigheden zoals gespreksvaardigheden in de dialoog, het omgaan met andere meningen en uitstellen van oordelen. Door de democratische samenleving en de omgang met elkaar onderwerp van gesprek te maken, werk je zowel in vorm als inhoud aan burgerschapsonderwijs. In deze categorie vind je per leerjaar burgerschapsthema’s om te filosoferen. De gespreksmaterialen zijn geïnspireerd door het programma De Vreedzame School en ook als aanvulling daarop te gebruiken.
Lesmateriaal: Filosoferen met jeugdliteratuur
Onderzoekende en filosofische vragen bij nieuwe en klassieke kinderboeken, prentenboeken en poëzie. Het verhaal of gedicht en de illustraties geven een gezamenlijk ervaringsmoment. Van daaruit vertrekt de dialoog.
Voor de groepen 1 tot en met 4 zijn er filosofische onderwerpen en vragen te vinden bij prentenboeken, voorleesverhalen en gedichten. Voor de groepen 5 tot en met 8 biedt deze categorie inspiratie voor het (voor)lezen van kinder- en jeugdliteratuur en filosofische vragen om de leeservaring te delen en te verdiepen.
Beter leren filosoferen
In deze categorie vind je zowel gespreksmaterialen als lessen en oefeningen in filosofische kennis en vaardigheden. De leerlingen ontmoeten bekende filosofen en doen ervaringen op in het bedenken van vragen, een onderwerp voorbereiden, zelfstandig filosoferen in kleine groepjes, Socratische gespreksvoering, leren argumenteren, samenvatten en evalueren.
Lesmateriaal: Filosoferen bij IPC - Wereldoriëntatie
IPC (International Primary Curriculum) is een internationaal digitaal curriculum dat de zaak- en creatieve vakken van de basisschool met elkaar verbindt in overkoepelende thema’s (units): aardrijkskunde en geschiedenis, natuur en techniek, kunst en cultuur en actuele maatschappelijke gebeurtenissen. In deze categorie vind je gespreksmateriaal dat bij de IPC-units aansluit. De categorie is in ontwikkeling in samenwerking met de Jan Prinsschool in Rotterdam en zal in de komende schooljaren steeds verder uitbreiden.
Lesmateriaal: Relationele en seksuele vorming
Hoe denken kinderen over liefde, verliefdheid en relaties? Hoe zien zij de verschillen tussen jongens en meisjes? Welke ervaring hebben ze met schaamte, met grenzen en assertiviteit? Door samen te filosoferen maak je ruimte voor verschillende opvattingen en ideeën over dit veelzijdige en spannende onderwerp.
Lesmateriaal: Filosoferen met kunst en cultuur
Kunst en cultuur zijn boeiende gespreksonderwerpen, maar ook het kijken naar kunst en verwoorden wat je daarbij ziet, denkt en voelt is een vorm van filosoferen. Zo kunnen we ons verwonderen over wat kunstenaars maken en wat dat met ons doet. Veel kunstwerken en voorstellingen dagen ons bovendien met hun thematiek uit om na te denken over onszelf, de wereld en de kracht van verbeelding.
Onderzoekend oudergesprek
Onderzoekende vragen om richting en verdieping te geven aan gesprekken tussen ouders en leerkrachten met als doel wederzijds begrip te vergroten, gelijkwaardigheid te waarborgen en de ontwikkeling en het welzijn van het kind centraal te stellen. De gespreksonderwerpen zijn verdeeld over vier categorieën: ‘onderwijs en didactiek’, ‘passend onderwijs’, ‘opvoeding, normen en waarden’ en ‘sociale en emotionele ontwikkeling’.
Teamgesprekken
Diverse invalshoeken voor het voeren van verdiepende teamgesprekken in school. De gespreksonderwerpen zijn verdeeld over twee categorieën: ‘onderwijswaarden’ en ‘organisatie- en visieontwikkeling’.
Bedoeld om het denken te verdiepen, elkaar en jezelf beter te leren kennen en het dagelijks handelen meer te funderen.
